Ακμή: Πως να την αντιμετωπίσεις διατροφικά; [ΟΔΗΓΟΣ]

Σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή σου έχεις βγάλει εκείνο το ενοχλητικό σπυράκι. Τι γίνεται, όμως, όταν αυτό δεν είναι απλά ένα τυχαίο περιστατικό, αλλά μια συνεχής παθολογική κατάσταση; Τότε, πρόκειται για ακμή, δηλαδή για την όγδοη πιο διαδεδομένη πάθηση παγκοσμίως.

το 85% των ατόμων ηλικίας 15 έως 24 έχει εμφανίσει τουλάχιστον μία φορά ακμή στη ζωή του.

Παρόλο που η εφηβεία είναι η κυριότερη περίοδος εμφάνισής της, η ακμή μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε ηλικία και να συνεχιστεί μέχρι τα 30 και τα 40.

Επομένως, αν είσαι και εσύ, ένας από τους εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως που την αντιμετωπίζουν, δε χρειάζεται να απογοητεύεσαι, γιατί χάρη σε δεκαετίες ερευνών όλοι μπορούν να πετύχουν ένα καθαρότερο δέρμα!

Αν θες να μάθεις πώς, συνέχισε την ανάγνωση!

Τι είναι ακμή;

Για να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά τον αντίπαλο, πρώτα πρέπει να μελετήσεις το παιχνίδι του! Ο δικός μας “αντίπαλος” είναι μια χρόνια δερματική πάθηση που δημιουργείται όταν φράζονται οι πόροι του δέρματος από έλαια, βακτήρια, νεκρά κύτταρα ή βρωμιά, οδηγώντας στα γνωστά σε όλους μας σπυράκια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της;

Η ακμή μπορεί να εντοπιστεί σε ολόκληρο το σώμα, συνηθέστερα, όμως, εμφανίζεται στο πρόσωπο, τους ώμους, την πλάτη, το λαιμό, το στήθος και τα μπράτσα, με τις παρακάτω μορφές:

1. Λευκά στίγματα

Αποτελούν τους κλειστούς φαγέσωρες (κηλίδες στρογγυλές και μικρές, που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος). Μέσα από έναν κλειστό φαγέσωρα, μπορεί να εκβάλλει μια τρίχα ή μπορεί να είναι εγκλωβισμένη εντός αυτού.

2. Μαύρα στίγματα

Αποτελούν τους κλειστούς φαγέσωρες. Είναι λευκά στίγματα που βγαίνουν στην επιφάνεια του δέρματος και σκουραίνει το χρώμα τους

Τα λευκά και μαύρα στίγματα, αποτελούν τους φαγέσωρες.

3. Βλατίδες

Μικρά, κόκκινα εξογκώματα

4. Φλύκταινες

Μικρά, κόκκινα σπυράκια με πύον

5. Οζίδια

Επώδυνα εξογκώματα κάτω από την επιφάνεια του δέρματος

6. Κύστες

Μεγάλα εξογκώματα που βρίσκονται κάτω από το δέρμα και περιέχουν πύον. Θεωρούνται ο πιο σοβαρός τύπος, με κίνδυνο πρόκλησης σοβαρών ουλών.

7. Κοκκινίλες και ουλές

Ποιοι είναι οι Tύποι Aκμής;

• Μη φλεγμονώδης: Παρατηρούνται μόνο φαγέσωρες, δηλαδή λευκά και μαύρα στίγματα. Είναι η πιο συνηθισμένη μορφή, η λεγόμενη “κοινή ακμή”.
• Φλεγμονώδης:  Παρατηρούνται βλατίδες και φλύκταινες. Χαρακτηρίζεται από πρήξιμο και φλεγμονή, με βλάβες όπως τα οζίδια και οι κύστες, που μπορούν να παραμείνουν στο δέρμα για εβδομάδες.

Αίτια/Προδιαθεσικοί Παράγοντες

Από τι όμως προκαλείται;

Όπως σου προανέφερα, η ακμή είναι αποτέλεσμα του φραγμού των πόρων, δηλαδή των οπών του δέρματος. Κάθε πόρος οδηγεί σε έναν θύλακα που περιλαμβάνει μια τρίχα και έναν σμηγματογόνο αδένα. Το έλαιο που απελευθερώνεται από τον αδένα βοηθά στην αφαίρεση των παλαιών κυττάρων του δέρματος και διατηρεί το δέρμα σου απαλό.

Αν κατά τη διαδικασία έκκρισης του ελαίου, δημιουργηθούν προβλήματα, τότε εμφανίζονται τα διάφορα συμπτώματα της ακμής.

Πιθανές επιπλοκές για τη δημιουργία ακμής είναι:

• Η παραγωγή μεγάλης ποσότητα σμήγματος (ελαίου) στους θύλακες
• Η συσσώρευση νεκρών κυττάρων στους πόρους
• Η συσσώρευση βακτηρίων στους πόρους

Τι μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία της Ακμής;

Σίγουρα, θα έχεις ακούσει από κάποιον, ότι “φταίνε οι σοκολάτες που τρως” ή ότι “βάφεσαι πολύ”. Ισχύουν όντως αυτού του είδους οι ισχυρισμοί; Ας δούμε ποιοι είναι πράγματι ορισμένοι παράγοντες, που εντείνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ακμής.

Ορμονολογικές μεταβολές

Οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορούν να δημιουργήσουν τη λεγόμενη ορμονική ακμή. Κατά κύριο λόγο, οι ορμόνες που σχετίζονται με την εμφάνισή της είναι τα ανδρογόνα, χαρακτηριστικό παράδειγμα των οποίων είναι η τεστοστερόνη. Η αύξηση των επιπέδων τους προκαλεί την ανάπτυξη των σμηγματογόνων αδένων και κατά συνέπεια την παραγωγή περισσότερου σμήγματος, που αποτελεί ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων. Αύξηση των ανδρογόνων παρατηρείται κατά την εφηβεία αλλά και στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

Πέρα από τα ανδρογόνα και άλλες ορμόνες, όπως η προγεστερόνη και η ινσουλίνη επηρεάζουν θετικά την εμφάνιση ακμής. Επομένως, καταστάσεις όπως η έμμηνος ρύση (περίοδος), η εμμηνόπαυση, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, που χαρακτηρίζονται από ορμονικές ανισορροπίες μπορούν να αποτελέσουν γόνιμο έδαφος για την εμφάνιση ακμής.

Φαρμακευτική αγωγή

Η λήψη φαρμάκων που περιλαμβάνουν ορμόνες, κορτικοειδή, αναβολικά, στεροειδή, λίθιο καθώς και άλλες ουσίες, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ακμής. Η στεροειδής ακμή, για παράδειγμα είναι αποτέλεσμα της χρήσης συστημικών (από του στόματος, ενέσιμων ή εισπνεόμενων) στεροειδών φαρμάκων. Αν σταματήσουμε, λοιπόν, τη φαρμακευτική αγωγή θα υποχωρήσουν και τα συμπτώματα.  Επιπλέον, υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων βιταμινών Β12 και Β6, καθώς και ιωδίου φαίνεται να οδηγούν στην εμφάνιση ακμής.

Κληρονομικότητα

Να κατηγορήσεις ή όχι τους γονείς σου, για αυτό το σπυράκι που βγήκε την πιο ακατάλληλη στιγμή; Ιδού το ερώτημα. Αν ένας από τους γονείς σου είχε ακμή, τότε είναι πιθανό να την κληρονομήσεις, ενώ αυξάνεται η πιθανότητα, αν είχαν και οι δύο. Ακόμα, όμως δεν έχω τα στοιχεία για να σου πω, ποιος φταίει περισσότερο!

Διατροφή

Παρόλο που υπάρχουν πολλές θεωρίες, δεν μπορούμε προς το παρόν να καταδείξουμε συγκεκριμένα τρόφιμα ως υπαίτια αυτά καθαυτά της ακμής. Ορισμένα τρόφιμα μπορούν να προωθήσουν τη φλεγμονή σε όλο το σώμα και είναι πιθανό να προκαλούν εξάρσεις στην ακμή σου. Επιπλέον, η διατροφή μπορεί να επηρεάσει ορμόνες που, με τη σειρά τους, δύναται να επιδεινώσουν την ακμή.

Η διατροφή σου συνδέεται άμεσα με την ακμή, ωστόσο δε σημαίνει ότι την προκαλεί.

Θα μάθεις περισσότερα για τη σχέση συγκεκριμένων τροφίμων με την ακμή, στη συνέχεια του οδηγού που σου δίνω αναλυτικότερες πληροφορίες.

Στρες

Το στρες φαίνεται πως επιδεινώνει και την ακμή. Δεν είσαι μόνο εσύ, που βλέπεις τα στίγματα να πληθαίνουν, σε περιόδους έντονου άγχους. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι το συναισθηματικό στρες επιδεινώνει την ακμή τους, και αυτό επιβεβαιώθηκε σε διάφορες μελέτες από σημαντικό ποσοστό (50-80%) προσβεβλημένων εφήβων και ενηλίκων. Επιπλέον, το στρες επιβραδύνει το χρόνο επούλωσης των στιγμάτων. 

Μακιγιάζ

Μπορείς να βάφεσαι αν έχεις ακμή; Βεβαίως και μπορείς, αρκεί να κάνεις τις κατάλληλες επιλογές καλλυντικών, καθώς ορισμένα προϊόντα μπορεί να προκαλέσουν ακμή (acnes cosmetica). Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και σε άτομα, που δεν είχαν πριν.

Mάσκα Προστασίας

Μήπως έχει πάρει κάπου το μάτι σου τον όρο “Μaskne”; Προκύπτει από τον συνδυασμό των λέξεων mask και acne και περιγράφει τα σπυράκια που εμφανίζονται στο πρόσωπό σου, λόγω πολύωρης χρήσης της προστατευτικής μάσκας. Η τριβή και η αλλαγή των συνθηκών διαβίωσης των μικροοργανισμών, κάτω από τη μάσκα μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση στιγμάτων σε εκείνο το σημείο.

Πως θα αντιμετωπίσεις την Ακμή

Αφού πλέον έχεις μάθει για τον αντίπαλο, είσαι έτοιμος να βρεις τους τρόπους να τον αντιμετωπίσεις!

Περιποίηση Δέρματος

Πρώτο και βασικό βήμα είναι η φροντίδα και η περιποίηση των ευάλωτων περιοχών του σώματός σου. Παρακάτω σου παραθέτω μερικά χρήσιμα tips από την Ένωση της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολόγων.

Βήματα περιποιήσης του Δέρματος σου

• Πλύνε το πρόσωπό σου δύο φορές την ημέρα, αλλά και κάθε φορά που ιδρώνεις
• Χρησιμοποιήστε τα δάχτυλά σου για να εφαρμόσεις ένα απαλό, μη λειαντικό καθαριστικό. Μη χρησιμοποιείς σφουγγάρι ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να ερεθίσει το δέρμα.
• Δείξε τρυφερότητα στο δέρμα σου!  Χρησιμοποίησε απαλά προϊόντα, όπως αυτά που δεν περιέχουν αλκοόλ.
• Ξέπλυνε με χλιαρό νερό
• Λούσε καθημερινά τα μαλλιά σου, αν είναι λιπαρά.
• Μη σπας τα σπυράκια σου, εκτός του ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνο για να επουλωθούν, αυξάνεις τον κίνδυνο εμφάνισης ουλών ακμής! Άφησέ τα να θεραπευτούν φυσικά.
• Μην αγγίζεις συνέχεια το πρόσωπό σου, μπορεί να προκαλέσεις εξάρσεις.
• Μείνε μακριά από τον ήλιο και τα solarium. Το μαύρισμα βλάπτει το δέρμα. Επιπλέον, ορισμένα φάρμακα για την ακμή κάνουν το δέρμα πολύ ευαίσθητο στο υπεριώδες (UV) φως, τόσο από τον ήλιο, όσο και από τις συσκευές μαυρίσματος.

Φαρμακευτική Αγωγή

Αν η περιποίηση του δέρματός σου φαίνεται να μην είναι όσο αποτελεσματική περίμενες, αν τα προϊόντα καθαρισμού δε λειτουργούν, αν η ακμή αφήνει σημάδια στο δέρμα σου ή σε φθείρει ψυχολογικά, καλό θα ήταν να συμβουλευτείς έναν δερματολόγο, για να αξιολογήσει την κατάστασή σου και πιθανώς να σου χορηγήσει κάποια φαρμακευτική θεραπεία.

Τοπική Θεραπεία

Τα ρετινοειδή και τα αντιμικροβιακά, όπως το υπεροξείδιο του βενζολίου, αποτελούν το πρότυπο φροντίδας για ήπια έως μέτρια ακμή. Να θυμάσαι όμως ότι χρειάζονται τουλάχιστον έξι έως οκτώ εβδομάδες για να παρατηρήσεις βελτίωση.

Συστημική Θεραπεία

Για μέτρια έως σοβαρή ακμή, συστήνονται ορμονικές θεραπείες ή θεραπείες με αντιβιοτικά χάπια και ισοτρετινοΐνη και. Πάντα με την καθοδήγηση του δερματολόγου σου.

Εναλλακτικές Θεραπείες

Υπάρχουν φυτικές θεραπείες, όπως αυτή με έλαιο τσαγιού, ωστόσο είναι ακόμη περιορισμένα τα δεδομένα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους.

Και η διατροφή έχει σημαντικό ρόλο όσον αφορά την ακμή, θα αναφερθώ αναλυτικά στην παρακάτω ενότητα.

Διατροφή και Ακμή

Ακμή και Γλυκαιμικός Δείκτης

Μπορεί τελικά η διατροφή να σε βοηθήσει να καταπραΰνεις τα συμπτώματα ακμής; Υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν ότι μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, δηλαδή αποτελούμενη από τρόφιμα που δεν προκαλούν έντονη αύξηση στη γλυκόζη του αίματος, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ακμής.

Πώς εξηγείται αυτό;

Τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος ελέγχονται από την ορμόνη της ινσουλίνης. Όταν αυξάνεται η γλυκόζη του αίματος, απαιτούνται αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης για να την επαναφέρουν. Ωστόσο, η αύξηση της ινσουλίνης διεγείρει ταυτόχρονα την έκκριση ανδρογόνων, τα οποία προκαλούν αυξημένη παραγωγή σμήγματος, που όπως είπαμε οδηγεί σε ακμή.

Παρακάτω σου παραθέτω έναν ενδεικτικό πίνακα με τροφές ανάλογα με τον γλυκαιμικό τους δείκτη (ΓΔ).

Πηγή: The University of Sydney. Glycemic Index Research and GI News.

Ποιες είναι οι τροφές που θα ήταν καλό να αποφύγεις;

Επεξεργασμένα δημητριακά και σάκχαρα

Τα τρόφιμα αυτά αυξάνουν έντονα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, οδηγώντας στην αύξηση των ανδρογόνων και άρα στην παραγωγή σμήγματος:

• Λευκό ψωμί, επεξεργασμένα δημητριακά ή αρτοπαρασκευάσματα φτιαγμένα με λευκό αλεύρι
• Ζυμαρικά φτιαγμένα με λευκό αλεύρι
• Λευκό ρύζι και χυλοπίτες ρυζιού
• Αναψυκτικά με ζάχαρη
• Γλυκαντικά όπως ζάχαρη, σιρόπι σφενδάμου, μέλι ή αγαύη

Σοκολάτα: να φας ή να μη φας;

Υπάρχουν αρκετές μελέτες που επιβεβαιώνουν την επιδείνωση της ακμής με την κατανάλωση σοκολάτας. Ωστόσο, τα δεδομένα είναι ακόμη ασαφή σχετικά με τη μεταξύ τους σχέση. Επομένως, δε χρειάζεται να αποκλείσεις εντελώς τη σοκολάτα από τη διατροφή σου, αλλά φρόντισε να την καταναλώνεις με μέτρο, προσέχοντας παράλληλα και τα υπόλοιπα σάκχαρα που καταναλώνεις.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στην ακμή. Το γάλα (πλήρες, χαμηλό σε λιπαρά είτε υγρό, είτε σε σκόνη), το τυρί, το βούτυρο, κ.α. περιέχουν πρωτεΐνες ορού γάλακτος, οι οποίες φαίνεται να επιδρούν αρνητικά στην ακμή. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αποκλείσεις τελείως τα γαλακτοκομικά από τη διατροφή σου, αν αναλογιστείς την υψηλή θρεπτική τους αξία.

Υπάρχουν τροφές που θα σε βοηθήσουν να μειώσεις την ακμή;

Θα σου απαντήσω, λοιπόν, πως μια ισορροπημένη διατροφή έχει πάντοτε θετικές επιδράσεις. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της ακμής. Ας δούμε, λοιπόν, ποιες τροφές θα σε βοηθήσουν να κερδίσεις το παιχνίδι!

Τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα

Τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, βοηθώντας στην καταπολέμηση της ακμής.

Δες στον παρακάτω πίνακα τρόφιμα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα:

Τροφές με φυτικές ίνες

Αν και οι έρευνες είναι ακόμη περιορισμένες φαίνεται πως η κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να βελτιώσει την ακμή. Σε μια μελέτη, που οι ασθενείς με ακμή κατανάλωναν καθημερινά 30 g δημητριακών πρωινού με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες (13 g ινών / μερίδα), παρουσίασαν βελτίωση. Επομένως, δοκίμασε να αυξήσεις τα φρούτα, τα λαχανικά και τα ολικής αλέσεως δημητριακά.

Δες στον πίνακα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες:

Προβιοτικά

Αν δεν έχεις ήδη ακούσει για τα προβιοτικά και τις θετικές τους επιδράσεις, κυρίως στο έντερό σου, να σου πω ότι πρόκειται για “φιλικούς” προς τον οργανισμό μας μικροοργανισμούς. Ναι, υπάρχουν και τέτοιοι! Τα βακτήρια αυτά μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ακμής, καταπολεμώντας τα “εχθρικά” βακτήρια, που την προκαλούν. Μπορείς με τη συμβουλή των ειδικών, να λάβεις συμπληρώματα με προβιοτικά, ωστόσο μπορείς να τα βρεις και σε τροφές, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, ακόμη και το τουρσί.

Διάβασε επίσης: Προβιοτικά: Πόσο πολύτιμα είναι για τον οργανισμό;

Αντιοξειδωτικά

Tο οξειδωτικό στρες, που οφείλεται στις ελεύθερες ρίζες, είναι υπεύθυνο για τον ερεθισμό που νιώθεις. Πώς θα τον καταπραΰνεις; Βάλε στη διατροφή σου τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, όπως φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και τσάι.

Δες στον πίνακα, που ακολουθεί, τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά:

Διάβασε επίσης: Αντιοξειδωτικά στη διατροφή μας

Βιταμίνη Α

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (AAD), η ρετινόλη, μια μορφή της βιταμίνης Α, μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία αλλά και στην πρόληψη των φλεγμονωδών βλαβών της ακμής. Επιπλέον, λήψη συμπληρώματος μπορεί να είναι αποτελεσματική, ωστόσο ο διαιτολόγος μπορεί να κρίνει, αν είναι απαραίτητη.

Δες στον παρακάτω πίνακα μερικές καλές πηγές βιταμίνης Α:

Ψευδάργυρος

Μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση των βακτηρίων της ακμής, αλλά διαθέτει και αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνοντας τον ερεθισμό.

Δες στον παρακάτω πίνακα τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο:

Βιταμίνη D

Νεότερες έρευνες δείχνουν πως άτομα με ακμή είναι πιθανότερο να έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D, σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν. Φρόντισε, λοιπόν, να σε βλέπει ο ήλιος, καθώς μόνο λίγα λεπτά έκθεσης μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της βιταμίνης. Επίσης, μπορείς να δεις πηγές τροφίμων, πλούσιες σε βιταμίνη D στον παρακάτω πίνακα.

H Μεσογειακή Διατροφή, το γιατρικό!

Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να σε προστατέψει από την ακμή. Θεωρείται μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, καθώς βασίζεται στην κατανάλωση παρθένου ελαιόλαδου, ψαριών, λαχανικών, οσπρίων, προϊόντων ολικής αλέσεως, φρούτων και ξηρών καρπών. Επιπλέον, είναι γνωστά τα αντιφλεγμονώδη οφέλη της.

Διάβασε επίσης: Μεσογειακή Διατροφή: Πως να την ακολουθήσεις [ΟΔΗΓΟΣ]

Ενυδατώσου!

Η λήψη υγρών μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη της υγείας του δέρματος, καθώς αποτρέπει την ξηρότητα, υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Όλα αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά στην καταπολέμηση της ακμής.

Τι να κρατήσεις για την Ακμή

Η ακμή είναι δύσκολο να προληφθεί, λόγω των πολλών παραγόντων, που συμβάλλουν στην εκδήλωσή της. Ωστόσο, διαθέτεις τα εφόδια για να αντιμετωπίσεις επάξια τον αντίπαλο. Σκέψου πως ήδη έχεις κάνει την αρχή, διαβάζοντας αυτόν τον οδηγό!

Πρόσεξε τον Τρόπο Ζωής σου

Φρόντισε, λοιπόν, το δέρμα σου, ακολούθησε την κατάλληλη θεραπεία και δοκίμασε να αλλάξεις τις διατροφικές σου συνήθειες, σύμφωνα με όσα είπαμε. Μπορείς να ξεκινήσεις μειώνοντας τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και υιοθετώντας τη μεσογειακή διατροφή. Επειδή, όμως, κάθε οργανισμός είναι μοναδικός, σου συνιστώ να εντοπίσεις ο ίδιος τροφές που τυχόν προκαλούν ή επιδεινώνουν την ακμή σου. Μπορείς να κρατήσεις ένα ημερολόγιο, για να σε βοηθήσει στην παρατήρηση.

Εκτίμησε εσένα

Η ακμή μπορεί να σε πτοεί ψυχολογικά, να σου προκαλεί άγχος και να μειώνει την αυτοπεποίθησή σου. Είναι απολύτως φυσιολογικό! Η καλύτερη τακτική, ωστόσο, για να νικήσεις έναν εχθρό είναι να τον κάνεις φίλο. Συμφιλιώσου με τα στίγματα στο πρόσωπο σου και θα βρεις τη δύναμη να τα αντιμετωπίσεις. Μην ξεχνάς πως αν δεν μπορείς να τα καταφέρεις μόνος σου, μπορείς να ζητήσεις την κατάλληλη βοήθεια.

Θα είναι χαρά μου να συνεργαστούμε δια ζώσης στο Παγκράτι ή διαδικτυακά (online) και να σε βοηθήσω στη διατροφική αντιμετώπιση της ακμής.

Θες να συζητήσουμε;

Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email ή μήνυμα στο messenger. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση στο newsletter του Diaitologos  ή γίνε μέλος στο Facebook Page μου. Ακολούθησε με στο Instagram και μην ξεχάσεις να κάνεις subscribe στο Youtube !