Παιδική Παχυσαρκία, πώς να την αντιμετωπίσεις;

Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα της παχυσαρκίας έχει πολλαπλασιαστεί με ταχείς ρυθμούς παγκοσμίως. Στην Ελλάδα είναι, εξίσου, έντονο. Αρκετά επιδημιολογικά δεδομένα υποδεικνύουν τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Διαιτολογική Πράξη

Το φαινόμενο το συναντώ συχνά και στο διαιτολογικό μου γραφείο στο Παγκράτι, καθώς αρκετοί γονείς και παιδιά απέχουν από τις βασικές αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής και είναι ελάχιστα δραστήριοι καθημερινά, με αποτέλεσμα να έχουν υπερβάλλον σωματικό βάρος.

Αλλαγή Τρόπου Ζωής

Τα καλά νέα είναι ότι με μικρές αλλαγές στις συνήθειες του τρόπου ζωής, μπορούν να γίνουν σταθερά βήματα προς ένα υγιές σωματικό βάρος, καλύτερη ποιότητα ζωής και καλύτερη συνολική υγεία και ευεξία του οργανισμού.

Συνέχισε να διαβάζεις τον οδηγό για να μάθεις περισσότερα για την παιδική παχυσαρκία.

Τι δείχνουν για την Παιδική Παχυσαρκία τα επιδημιολογικά δεδομένα;

Το παχύσαρκο παιδί έχει μεγάλες πιθανότητες να γίνει παχύσαρκος ή υπέρβαρος ενήλικας.

Πάντα υπάρχουν στατιστικά και στα στατιστικά υπάρχουν και οι 2 περιπτώσεις, κάποιος δηλαδή που συνέχισε κι έμεινε υπέρβαρος/παχύσαρκος και αυτός που άλλαξε τον τρόπο ζωής του και μπόρεσε και διατήρησε ένα πιο υγιεινό βάρος.

Αλλά σίγουρα όταν κάποιο παιδί είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο αυτό κυρίως συνδέεται με αύξηση των λιποκυττάρων, που σημαίνει ότι είναι πιο εύκολο να πάρει βάρος σε σχέση με ένα ενήλικα.

Πρόγραμμα HELENA

Τα αποτελέσματα της έρευνας του προγράμματος «HELENA», που έγινε στην Ευρώπη το 2008 ήταν πραγματικά πολύ λυπηρά. Το 35% της πρόσληψης λιπαρών από τα ανήλικα παιδιά είναι από κορεσμένα και trans λιπαρά.

Το 27% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών είναι παχύσαρκα!

Αν φυσικά συμπεριληφθούν και τα υπέρβαρα παιδιά, τότε το ποσοστό είναι ακόμη πιο υψηλό.

Ελληνικά Επιδημιολογικά Δεδομένα

Δεδομένα από την Ελλάδα έχουν δείξει ότι περίπου 4 στα 10 παιδιά δημοτικού είναι υπέρβαρα.

Μελέτη της διαΝΕΟσις

Η νέα μελέτη της διαΝΕΟσις αποτύπωσε το μέγεθος του προβλήματος της παχυσαρκίας στην Ελλάδα.

Tα παιδιά στην Ελλάδα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη. 

Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 4-6 ετών που είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα ανέρχεται στο 20,6%. Στα παιδιά ηλικίας 6-10 ετών ανεβαίνει στο 38,5% και στα παιδιά ηλικίας 10-12 ετών αντιστοιχεί στο 41,2%.

Περίπου ένα στα τρία παιδιά στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας είναι υπέρβαρο.

Πηγή: διαΝΕΟσις: Παχυσαρκία και συνοδά καρδιομεταβολικά νοσήματα: Αιτίες – Συνέπειες – Λύσεις.

Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα ο επιπολασμός υπέρβαρου/παχυσαρκίας σε παιδιά έχει προσδιοριστεί σε διάφορες ευρωπαϊκές μελέτες, στις οποίες συμμετείχε και η Ελλάδα. Όπως φαίνεται και στην παραπάνω εικόνα, ο επιπολασμός του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους στην Ελλάδα βρέθηκε να είναι 20,6% σε παιδιά ηλικίας 4-6 ετών (μελέτη ToyBox), 38,5% σε παιδιά ηλικίας 6-10 ετών (μελέτη Feel4Diabetes) και 41,2% σε παιδιά ηλικίας 10-12 ετών (μελέτη ENERGY).

Τι πρέπει να γνωρίζεις για την Παιδική Παχυσαρκία

Αίτια Παιδικής Παχυσαρκίας

Παρακάτω θα σου αναφέρω τους πιο βασικούς παράγοντες κινδύνου για την παιδική παχυσαρκία που έχουν αναφερθεί στην βιβλιογραφία.

Περιγεννητικοί παράγοντες κινδύνου

Περιγεννητικοί ονομάζονται οι παράγοντες που επιδρούν από την έναρξη της εγκυμοσύνης έως το τέλος των 2 πρώτων ετών ζωής του παιδιού και φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του σωματικού βάρους μακροπρόθεσμα. Αυτοί είναι:

• το υπερβάλλον σωματικό βάρος της μητέρας πριν από την εγκυμοσύνη
• η υπέρμετρη αύξηση του σωματικού βάρους της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη
• το κάπνισμα της μητέρας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Μεταγεννητικοί παράγοντες κινδύνου

Ανάμεσα στους σημαντικότερους μεταγεννητικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση παχυσαρκίας στη μετέπειτα παιδική ηλικία που αναφέρονται στη βιβλιογραφία περιλαμβάνονται:

• το αυξημένο βάρος γέννησης
• η σίτιση με φόρμουλα έναντι αποκλειστικού μητρικού θηλασμού
• ο ταχύς ρυθμός αύξησης του βάρους κατά τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής.

Παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής

Οι διαιτητικές συνήθειες και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας φαίνεται να κατέχουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Η απάντηση κρύβεται στο ενεργειακό ισοζύγιο. Σκέψου ότι πρόκειται για μία ζυγαριά. Στη μία πλευρά βρίσκονται οι θερμίδες που καταναλώνουμε και στην άλλη πλευρά η ενέργεια που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για να επιτελέσει βασικές λειτουργίες του και οι θερμίδες που καίει μέσω της άσκησης.

Αν η ζυγαριά ισορροπεί, με άλλα λόγια αν καίμε ό,τι τρώμε, το βάρος παραμένει σταθερό. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάς ότι το παιδί βρίσκεται σε περίοδο ανάπτυξης, επομένως έχει αυξημένες ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν, μέσω της διατροφής.

Ωστόσο, η μη υγιεινή/ μη ισορροπημένη διατροφή που οδηγεί σε αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη και τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας ή/και ο αυξημένος χρόνος καθιστικών δραστηριοτήτων συμβάλλουν σε ένα θετικό ενεργειακό ισοζύγιο και κατ’ επέκταση στο υπερβάλλον σωματικό βάρος.

Για να μάθεις περισσότερα για την παιδική διατροφή, το συνιστώμενο μέγεθος της μερίδας ανά ηλικία και τις συστάσεις για σωματική δραστηριότητα/χρήση οθονών μπορείς να διαβάσεις τον αναλυτικό οδηγό μου: Παιδική Διατροφή: Πλήρης Οδηγός για τους Γονείς.

Περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες

Η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα επηρεάζονται από το περιβάλλον του παιδιού, δηλαδή την οικογένεια, το σχολείο, τους συνομήλικούς του, τον τόπο διαμονής του, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κ.ά. Παρακάτω θα αναφερθώ συνοπτικά σε αυτούς:

Πρακτικές γονέων και πρότυπα

Το υπερβάλλον βάρος και η παχυσαρκία των γονέων έχει συσχετιστεί σημαντικά με την παιδική παχυσαρκία. Αυτό μπορεί να αποδοθεί είτε σε γενετική προδιάθεση, είτε στις συνήθειες που μοιράζονται τα μέλη της οικογένειας.

Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπο για τα παιδιά αναφορικά με τις συνήθειες του τρόπου ζωής

Σημαντικό ρόλο φαίνεται να έχουν και οι πρακτικές των γονέων, όπως η απαγόρευση, η πίεση για να καταναλώσουν ορισμένα τρόφιμα, η χρήση τροφίμων ως επιβράβευση (π.χ. αν φας τις φακές, θα σου δώσω ένα μπισκότο), η διαθεσιμότητα τροφίμων/αθλητικού εξοπλισμού/ηλεκτρονικών συσκευών στο σπίτι.

Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας πρέπει να επικεντρώνεται στο σύνολο της οικογένειας και όχι μόνο στο παιδί

Μία πολύ συχνή ερώτηση που θέτουν οι γονείς στα παιδιά είναι:

Χόρτασες; Να σου βάλω κι άλλο φαγητό;

Οι γονείς μπερδεύουν το «πολύ» φαγητό με το «σωστό» φαγητό γιατί υπάρχουν αρκετοί εξωτερικοί παράγοντες.

Διάβασε επίσης: Μερίδες ή Θερμίδες, τι αξίζει να μετράμε; [ΟΔΗΓΟΣ]

Ένα παράδειγμα είναι ότι εάν και οι 2 γονείς είναι υπέρβαροι/παχύσαρκοι οι πιθανότητες για υπέρβαρο παιδί ή παιδική παχυσαρκία είναι πολύ μεγαλύτερες από το να είναι ένας από τους δύο ή και κανένας από τους δύο. Αυτό εξηγείται στο ότι οι μερίδες που καταναλώνουν είναι μεγαλύτερες, οπότε και το παιδί καταναλώνει περισσότερο φαγητό. Τα παιδιά είναι μεν στην ανάπτυξη αλλά δε χρειάζεται να τρώνε σαν ενήλικες.

Λανθασμένες Αντιλήψεις Γονέων για το Σωματικό Βάρος του Παιδιού

Σε αρκετές ερευνητικές μελέτες έχει αναδειχθεί  η τάση των γονέων να υποεκτιμούν το βάρος των παιδιών τους, ιδιαίτερα στη νηπιακή και προσχολική ηλικία!

Κοινωνικοοικονομικό επίπεδο

Μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση παχυσαρκίας ποικιλοτρόπως, καθώς επιδρά αρνητικά στις συνήθειες του τρόπου ζωής.

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ)

Όπως σου προανέφερα τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο μπροστά στις οθόνες. Οι διαφημίσεις για ανθυγιεινά τρόφιμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις διατροφικές τους συνήθειες!

Tο Ηνωμένο Βασίλειο απαγόρευσε τις τηλεοπτικές διαφημίσεις για τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη πριν τις 9 το βράδυ

Περιβάλλον γειτονιάς & σχολείου

Οι δυνατότητες που παρέχει το μέρος που ζεις για υγιεινή διατροφή και σωματική δραστηριότητα μπορεί να επηρεάσει είτε θετικά είτε αρνητικά τη συμπεριφορά του παιδιού. Το ίδιο ισχύει και για τις υποδομές του σχολείου (π.χ. αθλητικός εξοπλισμός, σχολικό κυλικείο)

Ως αίτια για τα αυξημένα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, αναφέρονται:

Κίνδυνοι Παιδικής Παχυσαρκίας

Στα παιδιά, οι συνέπειες της παιδικής παχυσαρκίας χωρίζονται σε άμεσες και μακροπρόθεσμες.

Άμεσες Συνέπειες

Έχει συνδεθεί με τη σιδηροπενία και τα χαμηλά επίπεδα  βιταμίνης D, οι οποίες συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στη γνωσιακή, μυοσκελετική και σωματική τους ανάπτυξη.

Μακροπρόθεσμες Συνέπειες

H παιδική παχυσαρκία αποτελεί, γενικά, παράγοντα κινδύνου για πληθώρα καρδιομεταβολικών διαταραχών που εξελίσσονται σε χρόνια νοσήματα, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, ορισμένοι τύποι καρκίνου κ.ά. Επιπλέον, αυξάνεται ο κίνδυνος να εμφανίσουν παθολογικές καταστάσεις που κατά κανόνα εμφανίζονται στην ενήλικη ζωή (σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, κ.ά.).

Η παχυσαρκία έχει, επιπλέον, ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Γι’ αυτό καλό είναι σ’ αυτές τις ηλικίες να βοηθήσεις το παιδί σου να χτίσει μια διατροφική συμπεριφορά η οποία θα συμβάλλει αργότερα στο να έχει ένα υγιές βάρος και να αποφύγει την παχυσαρκία.

Τα παχύσαρκά παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παραμείνουν παχύσαρκα και στην ενήλικη ζωή.

Πώς να αξιολογήσεις το βάρος του παιδιού σου;

Σίγουρα, οι περισσότεροι γονείς είμαστε εξοικειωμένοι με τις καμπύλες ανάπτυξης που αξιολογούνται από τον παιδίατρο στις επισκέψεις στο ιατρείο. Αυτός είναι και ο τρόπος για να αξιολογήσεις την ανάπτυξη του παιδιού σου στο σπίτι.

Δείκτης Μάζας Σώματος

Ένας ακόμα τρόπος για να αξιολογήσεις την ανάπτυξη του παιδιού σου είναι η χρήση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ).  Εάν θέλεις να υπολογίσεις τον ΔΜΣ αρκεί να διαιρέσεις το σωματικό βάρος του παιδιού σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους του σε μέτρα. Για τους ενήλικες υπάρχουν συγκεκριμένες κατωφλικές τιμές για να χαρακτηριστεί κάποιος φυσιολογικού σωματικού βάρους, υπέρβαρος ή παχύσαρκος.

Είσαι ενήλικας; Υπολόγισε τον Δείκτη Μάζας Σώματος

Καμπύλες για Δείκτη Μάζας Σώματος για Παιδιά

Ωστόσο, για τα παιδιά τα πράγματα είναι διαφορετικά.  Επειδή η ανάπτυξη των παιδιών δεν είναι σταθερή υπάρχουν καμπύλες για το δείκτη Μάζας Σώματος, για να μπορέσει κάποιος να αξιολογήσει αν το βάρος του παιδιού είναι φυσιολογικό ως προς το ύψος του, στην ηλικία που βρίσκεται. Είναι μια αξιολόγηση που μπορεί να κάνει ο παιδίατρος αλλά και εσύ ο/η ίδιος/α από το σπίτι σου.

Γνώριζες ότι: Στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις εφαρμογές που σχεδιάζουν τις καμπύλες ανάπτυξης του παιδιού ηλεκτρονικά, καταχωρώντας την ηλικία του, το ύψος του και το βάρος του, καθώς και την περίμετρο κεφαλής. Mπορείς να μπεις στο σχετικό link https://www.mychildren.gr/growthcharts

Στο Διαιτολογικό μου Γραφείο

Για τη μέτρηση του βάρους αξιοποιώ την τεχνολογία των επαγγελματικών ζυγαριών της Tanita. Επιπλέον, για παιδιά άνω των 5 ετών μπορεί να εφαρμοσθεί η μέθοδος της βιοηλεκτρικής εμπέδησης, η οποία είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος αξιολόγησης της σύστασης του σώματος. Είναι γρήγορη, ασφαλής, εύχρηστη και ανώδυνη και μπορεί να μας δώσει μία εικόνα της σύστασης του σώματος του παιδιού.

Τι να προσέξεις για την Διατροφή και τον Τρόπο Ζωής των Παιδιών σου;

Οι υγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής είναι τα δομικά στοιχεία της δια βίου ευημερίας για τα παιδιά και τους εφήβους. Η υγιεινή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντικές για την ανάπτυξη και για την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων.

Όπως ανέφερα και προηγουμένως η σωστή καθοδήγηση σε διατροφικά θέματα από έναν επαγγελματία διαιτολόγο θα σου φανεί πολύ χρήσιμη. Ωστόσο, θα σου αναφέρω συνοπτικά μερικά χρήσιμα tips που μπορείς να εφαρμόσεις.

Εξασφάλισε Επαρκή Ύπνο

Τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο ύπνο από τους ενήλικες και η διάρκεια ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία. Ο πολύ λίγος ύπνος συνδέεται με την εμφάνιση παχυσαρκίας, εν μέρει επειδή ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να μας κάνει να τρώμε περισσότερο, να επιλέγουμε θερμιδικά πυκνά τρόφιμα και να είμαστε λιγότερο σωματικά δραστήριοι.

Συνιστώμενη διάρκεια ύπνου (ώρες) ανά ηλικία

Διάβασε, επίσης: Ύπνος και Διαχείριση Βάρους

Άλλαξε το διατροφικό περιβάλλον του σπιτιού

Για να βοηθήσεις  τα παιδιά και τους εφήβους να αναπτύξουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες:

• Να υπάρχουν στο σπίτι πολλά λαχανικά, φρούτα και προϊόντα ολικής αλέσεως.Να επιλέγεις άπαχα μέρη κρέατος , πουλερικά, ψάρια και φυτικές πηγές πρωτεΐνης φακές και φασόλια για πρωτεΐνη.Ένταξε στη διατροφή σου γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί ή γιαούρτι, κατά προτίμηση με χαμηλά  λιπαρά
• Ενθάρρυνε τα μέλη της οικογένειάς σου να προτιμούν το νερό ως μέσο ενυδάτωσης, αντί για ροφήματα με ζάχαρη.
• Περιόρισε την κατανάλωση ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών.
• Ακολούθησε ένα πρότυπο ισορροπημένης διατροφής στο σπίτι.

Μικρές, καθημερινές αλλαγές  μπορούν να οδηγήσουν στην επιτυχία!

Απέφυγε το Φαγητό ως Μέσο Επιβράβευσης

Ένα λάθος που κάνουν αρκετοί γονείς είναι ότι χρησιμοποιούν πολλές φορές το φαγητό ως επιβράβευση. Για παράδειγμα, μια από τις συχνότερες φράσεις που ακούω είναι η εξής:

Αν φας όλο σου το φαγητό θα κερδίσεις μια σοκολάτα!

Η τακτική αυτή μπορεί να έχει κάποιο αποτέλεσμα ως προς την ολοκλήρωση του γεύματος, όμως μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσει άλλα προβλήματα.

Το παιδί πρέπει να κατανοήσει το γεγονός ότι το φαγητό δεν το τρώμε επειδή θα κερδίσουμε ένα γλυκό, αλλά γιατί είναι απαραίτητο για την σωστή λειτουργία του οργανισμού μας.

Αν αυτή η τακτική συνεχιστεί το παιδί πιθανόν να ολοκληρώνει το γεύμα του μόνο όταν ξέρει ότι θα επακολουθήσει κάποιο γλυκό. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα φυσικά την αύξηση των θερμίδων αλλά και διάφορα άλλα προβλήματα υγείας (Σακχαρώδης Διαβήτης, τερηδόνα κ.α.).

Μην απαγορεύεις ορισμένα τρόφιμα

Γενικά, είναι καλό τα παιδιά να γνωρίζουν ότι πρέπει να καταναλώνουν τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων. Ορισμένα τρόφιμα όμως καταναλώνονται πιο συχνά και άλλα πιο αραιά για λόγους υγείας. Για παράδειγμα, μην αφαιρέσεις εντελώς από την διατροφή του παιδιού σου τα γλυκά. Αντιθέτως, περιόρισε την κατανάλωση τους και προσπάθησε να του εξηγήσεις με απλά λόγια για ποιο λόγο πρέπει να συμβαίνει αυτό.

Διατροφή ως ένα Παιχνίδι

Τι εννοώ με αυτό; Τα παιδιά ως γνωστόν είναι λάτρεις των παιχνιδιών και ενθουσιάζονται ιδιαίτερα όταν ακούνε για αυτά. Μπορείς κι εσύ λοιπόν να δημιουργήσεις αυτό τον ενθουσιασμό μέσω των φαγητών.

Διακόσμησε τα πιάτα με ευφάνταστο τρόπο και πρόσθεσε διάφορα χρώματα σε αυτό. Τα πολλά χρώματα θα τραβήξουν την προσοχή των παιδιών και αυτόματα θα κάνουν το πιάτο πιο ελκυστικό, Φυσικά πολλά χρώματα μπορείς να βρεις στα φρούτα και στα λαχανικά. Έτσι, θα καταφέρεις με έναν έξυπνο τρόπο να εντάξεις στην διατροφή του υγιεινά τρόφιμα.

Διάβασε επίσης: Παιδική διατροφή: Πλήρης Οδηγός για τους γονείς

Πώς μπορείς να διαχειριστείς σαν Γονέας την Παιδική Παχυσαρκία;

Σίγουρα τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο στους ενήλικες και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να αντιμετωπίσεις μια τέτοια κατάσταση. Το παιδί σου βρίσκεται σε μια αρκετά κρίσιμη ηλικία, η οποία θα καθορίσει και την μετέπειτα ανάπτυξη του. Για τον λόγο αυτό η κατάσταση πρέπει να αντιμετωπίζεται σφαιρικά και όχι μονόπλευρα, δηλαδή να μην εστιάσεις μόνο στην απώλεια βάρους. Σε συνεργασία με τους κατάλληλους ειδικούς (γιατρούς, διαιτολόγους) μπορείτε να θέσετε ορισμένους στόχους για την αντιμετώπιση της.

Διάβασε επίσης: Στόχοι στη διατροφή σου [ΟΔΗΓΟΣ]

Υγιεινές συνήθειες και σωστή διατροφή

Το νούμερο ένα θέμα που θα πρέπει να απασχολεί κάθε γονέα, όπως και εσένα, είναι οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού του. Ουσιαστικά, οι σωστές διατροφικές συνήθειες θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Δώσε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές, καθώς είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να αναπτύσσουν από νωρίς υγιεινές διατροφικές συνήθειες που θα τους ακολουθήσουν και στην μετέπειτα πορεία τους ως ενήλικες.

Φρόντισε να υπάρχουν θρεπτικά τρόφιμα στο σπίτι. Μην απογοητεύεσαι αν το παιδί σου δεν τρώει κάποιο τρόφιμο ή δεν δοκιμάζει κάτι καινούριο. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση και προσφορά μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Φρόντισε και τις δικές σου Διατροφικές Συνήθειες

Γιατί να το κάνεις αυτό; Γιατί όλα αρχίζουν από το σπίτι. Μην ξεχνάς ότι αποτελείς πρότυπο για το παιδί σου. Οι δικές σου διατροφικές συνήθειες θα επηρεάσουν άμεσα και τις δικές του. Για παράδειγμα, αν εσύ δεν καταναλώνεις φρούτα πολύ πιθανόν να μην υπάρχουν και στο σπίτι. Έτσι, το παιδί δεν θα έχει επαφή με τα φρούτα, άρα πολύ πιθανόν να μην τα συμπεριλάβει και στην διατροφή του στο μέλλον.

Ο Ρόλος του Γονέα

Ως γονέας είσαι υπεύθυνος για την διατροφή του παιδιού σου, τουλάχιστον μέχρι κάποια ηλικία. Οι διατροφικές συνήθειες που θα αναπτύξει τώρα θα το συνοδεύουν και ως ενήλικα. Φρόντισε, λοιπόν, να είναι οι σωστές!

Διατροφική Συμπεριφορά

• Προσπάθησε να αποφεύγεις εκφράσεις όπως: Μπράβο, έφαγες όλο σου το φαγητό ή φάε άλλη μια κουταλιά. Είναι προτιμότερο τα παιδιά να σταματάνε να τρώνε όταν αισθάνονται ότι τα ίδια έχουν χορτάσει και όχι απαραίτητα όταν έχουν αδειάσει το πιάτο τους.
• Είναι καλό να μην δίνεις πολλές εναλλακτικές όταν το παιδί αρνείται να καταναλώσει το φαγητό της ημέρας. Καθίστε μαζί στο τραπέζι και πρόσθεσε στο πιάτο το φαγητό που δεν τρώει, μαζί με κάποιο τρόφιμο που αγαπά και ξέρεις ότι θα φάει σίγουρα και κάποιο τρόφιμο που τρώει τις περισσότερες φορές.  Χρειάζεται, επίσης, επαναλαμβανόμενη έκθεση.
• Κάνε διασκεδαστικό το γεύμα: Πρόσφερε τα τρόφιμα στο αγαπημένο του πιάτο, χρησιμοποίησε χρώματα, διαφορετικές υφές ή κοπές του φαγητού.
• Ενθάρρυνε τα παιδιά να σε βοηθούν στα ψώνια και στη προετοιμασία των γευμάτων.  Αυτό μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες κατανάλωσης του γεύματος!

Απέφυγε τις Αυστηρές Δίαιτες

Με τον όρο αυστηρές δίαιτες εννοώ διατροφικά σχήματα με σκοπό την απώλεια βάρους σε μικρό χρονικό διάστημα. Πρέπει να δώσεις ιδιαίτερη βάση στην διατροφή του παιδιού σε αυτή την ηλικία, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από απώλεια βάρους. Ένα παιδί μπορεί να χρειάζεται να χάσει κάποια κιλά αλλά αυτό θα πρέπει να γίνεται αργά και σταθερά, ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στην ανάπτυξη του.

Παράδειγμα

Αν ένα κοριτσάκι 5 ετών έχει ύψος 1,12 μέτρα και βάρος 22 κιλά, έχει ΔΜΣ 17,5 kg/m2 και σύμφωνα με τις καμπύλες θεωρείται υπέρβαρο, ο στόχος είναι να διατηρηθεί το βάρος του σχετικά σταθερό και όσο ψηλώνει να πέφτει εντός των φυσιολογικών ορίων στις καμπύλες. Δεν είναι το ίδιο άλλωστε να είναι 22 κιλά και να έχει ύψος 1,15 ή 1,16 μέτρα.

Διατροφικές Ελλείψεις στη Παιδική Παχυσαρκία

Επιπλέον, δεν πρέπει να αποκλείεις ομάδες τροφίμων από το διαιτολόγιο του παιδιού, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν διατροφικές ελλείψεις. Οι διατροφικές ελλείψεις, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία θα προκαλέσουν άλλα προβλήματα υγείας στο παιδί. Για παράδειγμα, το γάλα μπορεί να περιέχει λίπος αλλά είναι απαραίτητο για την σωστή ανάπτυξη των οστών, καθώς περιέχει ασβέστιο.

Διάβασε επίσης: Θρεπτικά συστατικά για μια ισορροπημένη διατροφή

Προώθησε μια θετική Εικόνα του Σώματος

Στόχευσε στην σωστή εκπαίδευση του παιδιού σου γύρω από την εικόνα του σώματος. Προσπάθησε να του εξηγήσεις τι σημαίνει υγιές βάρος και πόσο απέχει από τα σημερινά πρότυπα που παρουσιάζονται στα social media. Αντικατέστησε την λέξη «αδύνατο» με την λέξη «υγιές» ή «δυνατό» και προσπάθησε να ενισχύσεις την αυτοπεποίθηση του. Όταν το παιδί κατανοήσει ποια είναι τα σωστά πρότυπα θα μπορέσει και πιο εύκολα να προβεί σε ορισμένες αλλαγές.

Περιόρισε τον Χρόνο μπροστά σε Οθόνες

Δυστυχώς, κάτι που έχω παρατηρήσει και εγώ ο ίδιος ύστερα και από συζητήσεις με άλλους γονείς, είναι ότι τελευταία χρόνια τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τον ηλεκτρονικό κόσμο από πολύ νωρίς. Το γεγονός αυτό πέρα από τα προβλήματα στα μάτια αλλά και στην στάση σώματος συμβάλλει στην ανάπτυξη παχυσαρκίας.

Εσύ θέτεις τα όρια

Θέσε ορισμένα όρια στην χρήση υπολογιστή, τηλεόρασης, ηλεκτρονικών παιχνιδιών κ.α. Για παράδειγμα, στόχευσε στην 1 με 2 ώρες το πολύ τηλεόραση, κινητό, video-gaming κ.α. την ημέρα.

Τόνισε τις εναλλακτικές

Προσπάθησε να κινητοποιήσεις το παιδί σου να ασχοληθεί μια κάποια εξωσχολική δραστηριότητα που να περιλαμβάνει και κάποιου είδους γυμναστική. Έτσι, το παιδί θα εντάξει στην καθημερινότητα του και την σωματική άσκηση, η οποία είναι χρήσιμη για την ανάπτυξη του σκελετού, των μυών αλλά και για την διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους.

Αύξησε τη σωματική δραστηριότητα

Βοήθησε τα παιδιά να παραμείνουν σωματικά δραστήρια. Η σωματική δραστηριότητα να αποτελεί μέρος της καθημερινής ρουτίνας της οικογένειας  κάνοντας βόλτες ή παίζοντας ενεργά παιχνίδια μαζί ή βρίσκοντας διασκεδαστικές δραστηριότητες, όπως περπάτημα ή ποδήλατο.

Διάβασε επίσης: Παιδική Διατροφή: Πλήρης Οδηγός για τους Γονείς [ΟΔΗΓΟΣ]

Η Σημασία του Διαιτολόγου σε αυτή την Προσπάθεια

Ο ρόλος του διαιτολόγου στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας κρίνεται πολύ σημαντικός, καθώς στοιχειώδες γνώσεις των γονέων συνήθως δεν είναι αποτελεσματικές. Για παράδειγμα, μπορεί να εφαρμόσουν μία στερητική διατροφή στο παιδί που να αυξήσει τον κίνδυνο διατροφικών ελλείψεων.

Ο διαιτολόγος καθοδηγεί το παιδί και τους γονείς του να στραφούν σε ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες και να υιοθετήσουν έναν σωματικά δραστήριο τρόπο ζωής, μέσω της κατάλληλης διατροφικής εκπαίδευσης.

Είναι προτιμότερη και πιο αποτελεσματική η αλλαγή των συνηθειών ολόκληρης της οικογένειας και όχι μόνο του παιδιού. 

Ο διαιτολόγος είναι δίπλα στα μέλη της οικογένειας, κινητοποιεί, υποστηρίζει, ενθαρρύνει την προσπάθεια και δίνει λύσεις και ιδέες.

Ο στόχος είναι η διατήρηση/ επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης βάρους, ώστε το παιδί καθώς αναπτύσσεται να αποκτήσει φυσιολογικό βάρος για το ύψος του.

Συνοψίζοντας

Όπως καταλαβαίνεις το να αντιμετωπίσεις την παιδική παχυσαρκία δεν είναι τόσο απλό. Είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην θέσεις σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού σου.

Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι να συνειδητοποιήσεις ότι το παιδί σου χρειάζεται κάποια βοήθεια ή καθοδήγηση. Πολλοί γονείς εθελοτυφλούν και αυτό δυστυχώς δεν ωφελεί πουθενά.

Το παιδί βρίσκεται στην ανάπτυξη

Η φράση «Το παιδί βρίσκεται στην ανάπτυξη» ίσως είναι η μεγαλύτερη παγίδα στην οποία πέφτουν οι γονείς. Πράγματι, η φάση της ανάπτυξης είναι μια περίοδος που τα παιδιά έχουν αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά. Είμαι σίγουρος ότι σαν γονιός το γνωρίζεις αυτό, δεν χρειάζεται να υπερσιτίζεις το παιδί σου με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του.

Άκου το Παιδί σου

Δεν χρειάζονται υπερβολές ούτε να το παρακάνουμε. Ίσως μερικές φορές είναι καλό να ακούς το παιδί σου όταν σου λέει ότι έχει χορτάσει και να μην το πιέζεις να ολοκληρώσει το γεύμα του.  Η πίεση μόνο τα αντίθετα αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει. Αντιθέτως, προσπάθησε να καταλάβεις γιατί δεν θέλει να φάει. Μήπως όντως χόρτασε ή έφαγε κάτι άλλο προηγουμένως; Ή μήπως απλά δεν του αρέσει το φαγητό; Ο στόχος είναι κοινός, το γνωρίζω και εγώ σαν γονιός. Θέλει υπομονή ώστε να περάσουμε τα σωστά διατροφικά μηνύματα στα παιδιά μας

Σωστές βάσεις

Να θυμάσαι ότι η παιδική ηλικία είναι η κατάλληλη περίοδος για την διαμόρφωση και εδραίωση ισορροπημένων διαιτητικών συνηθειών. Ο ρόλος της οικογένειας και του γενικότερου περιβάλλοντος (π.χ. φίλοι, σχολείο) είναι πολύ σημαντικός για να τεθούν οι σωστές βάσεις.

Μπορώ να σε βοηθήσω

Θα είναι χαρά μου να βοηθήσω στη διαμόρφωση ισορροπημένων διαιτητικών συνηθειών ολόκληρης της οικογένειας, είτε δια ζώσης στο γραφείο μου στο Παγκράτι, είτε εξ αποστάσεως (online).

Θες να συζητήσουμε;

Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email ή μήνυμα στο messenger. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση στο newsletter του Diaitologos  ή γίνε μέλος στο Facebook Page μου. Ακολούθησε με στο Instagram και μην ξεχάσεις να κάνεις subscribe στο Youtube !