Πού οφείλεται η έντονη επιθυμία για σοκολάτα;
Πολλοί ψυχολόγοι, θεωρούν την κατανάλωση σοκολάτας ως ένα συναισθηματικό υποκατάστατο για την έλλειψη αγάπης. Το γεγονός αυτό ως ένα μεγάλο βαθμό είναι αληθές. Έχει παρατηρηθεί πως μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, όταν είναι στεναχωρημένοι ή έχουν έλλειψη ζωτικότητας, την αναζητούν στη διατροφή τους.
Η σοκολάτα αποτελεί μια τροφή με πολλούς ένθερμους οπαδούς. H δυσκολία να της αντισταθεί κανείς, επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι το 40% των γυναικών και 15% των ανδρών δηλώνουν εθισμένοι (chocoholics)
Άλλωστε η κατανάλωση της έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια και φαίνεται να είναι το πρώτο σε προτίμηση γλυκό σχετικά με άλλα τρόφιμα.
Άλλη ομάδα ψυχολόγων, υποστηρίζει πως αυτή η έντονη επιθυμία για σοκολάτα, από ανθρώπους που έχουν πληγωθεί συναισθηματικά, οφείλεται στην δομή της σοκολάτας. Πιο συγκεκριμένα, η απαλή υφή της, που λιώνει στο στόμα, είναι συνδεδεμένη στο ασυνείδητο με την βρεφική ηλικία και την διαδικασία του θηλασμού.
Πώς η σοκολάτα σχετίζεται με την ψυχολογία;
Φαίνεται πλέον, πως υπάρχει μια πολύ καλή βιοχημική εξήγηση για την επιθυμία για σοκολάτα, για αυτούς που έχουν πληγωθεί συναισθηματικά. Σε καταστάσεις ευφορίας, όπως όταν κάποιος είναι ερωτευμένος, μέσω του εγκεφάλου εκκρίνεται μια ουσία στο σάλιο, η φαινυλαθυλαμίνη. Η ουσία αυτή έχει δομή παρόμοια με τις αμφεταμίνες. Σύμφωνα, με πολλούς ερευνητές, τα ερωτευμένα άτομα τα οποία έχουν απορριφθεί, υποφέρουν από ένα σύνολο συμπτωμάτων εξαιτίας της έλλειψης της φαινυλαθυλαμίνης. Οι ψυχολόγοι την ονομάζουν την κατάσταση αυτή υστερική δυσφορία (Hysterical dysphoria).
Επομένως, η σοκολάτα που θεωρείται πως προκαλεί την έκκριση της συγκεκριμένης ουσίας θεωρείται και ο λόγος για την ακατάπαυστη επιθυμία για σοκολάτα από πληγωμένους συναισθηματικά ερωτευμένους. Πάντως, από τα πρώτα χρόνια που ανακαλύφτηκε η σοκολάτα, θεωρούνταν ένα ισχυρότατο αφροδισιακό. Πιο συγκεκριμένα, η σοκολάτα περιέχει πέντε ως δέκα φορές μεγαλύτερη ποσότητα θεωβρωμίνης, η οποία έχει αφροδισιακές ιδιότητες.
Γενικότερα, αφού καταναλώσετε σοκολάτα απελευθερώνονται από τον εγκέφαλο οι ενδορφίνες. Οι ενδορφίνες αποτελούν φυσικά οπιοειδή, τα οποία έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι η σοκολάτα περιέχει το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη, η οποία μεταβολίζεται στη βιταμίνη Β3 (νιασίνη) και στη σεροτονίνη (νευροδιαβιβαστής με αντικαταθλιπτική δράση).
Άλλη ομάδα ψυχολόγων, υποστηρίζει πως αυτή η έντονη επιθυμία για σοκολάτα, από ανθρώπους που έχουν πληγωθεί συναισθηματικά, οφείλεται στην δομή της σοκολάτας. Πιο συγκεκριμένα, η απαλή υφή της, που λιώνει στο στόμα, είναι συνδεδεμένη στο ασυνείδητο με την βρεφική ηλικία και την διαδικασία του θηλασμού.
Ποια οφέλη προσφέρει η σοκολάτα στην υγεία;
Συναισθηματικά προβλήματα και κατάθλιψη
Πάντως, νέα εκπληκτικά στοιχεία έρχονται διαρκώς στο φως της δημοσιότητας για τη σοκολάτα, και την καθιστούν ακόμη περισσότερο δημοφιλή. Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό Health and Homeopathy, από τις αρχές του 2000, παρασκευάζεται και χορηγείται σε ασθενείς ένα νέο ασφαλές και εγκεκριμένο φάρμακο ομοιοπαθητικής με βάση τη σοκολάτα. Παρέχεται κυρίως σε ασθενείς με συναισθηματικά προβλήματα και καταστάσεις κατάθλιψης.
Ακμή και δερματίτιδες
Επίσης, πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, αποσυνδέουν την κατανάλωση σοκολάτας με την ακμή και τις δερματίτιδες. Σε κλινικά τεστ τα οποία διεξήχθησαν, φάνηκε πως η υψηλή κατανάλωση της σοκολάτας δεν επηρέασε την ανάπτυξη του βακτηρίου acne vulgaris, το οποίο προκαλεί κατά ένα μεγάλο μέρος την ακμή. Η ακμή είναι σίγουρο πλέον πως οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές.
Τερηδόνα
Ένα ακόμη, εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως η θεοβρωμίνη η οποία περιέχεται σε μεγάλες ποσότητες κυρίως στην σοκολάτα υγείας, αναστέλλει την δράση κάποιων παθογόνων οργανισμών στην στοματική κοιλότητα, που προκαλούν τερηδόνα στα δόντια. Αυτό οφείλεται διότι η θεοβρωμίνη συνδέεται χημικά με κάποια συστατικά όπως το ασβέστιο και το μαγνήσιο, τα οποία ευνοούν την δράση παθογόνων οργανισμών που προκαλούν τερηδόνα και τα εξουδετερώνει. Η σοκολάτα λιώνει στο στόμα και έτσι δεν παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω στα δόντια, συγκριτικά με άλλες τροφές. Παρά το γεγονός ότι η ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει από μόνη της τερηδόνα, η σοκολάτα είναι πολύ πιο ακίνδυνη από τις καραμέλες και όλα τα παρόμοια γλυκά που κολλάνε στα δόντια.
Ημικρανίες
Επίσης, η σοκολάτα έχει κατηγορηθεί λανθασμένα και για τις ημικρανίες. Για ένα ποσοστό των ημικρανιών, ενοχοποιούνται τα αμινοξέα τυραμίνη, φαινυλαλανίνη, που έχουν αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες καθώς και η καφεΐνη, που όμως στη σοκολάτα υπάρχουν σε μικρότερες ποσότητες σε σχέση με άλλα τρόφιμα όπως το κρασί, το τσάι και τα αναψυκτικά τύπου Cola. Πολύ συχνά, ο πονοκέφαλος οφείλεται από κάποια αφυδάτωση που έχει προκληθεί και επομένως είναι καλύτερο να αυξάνουμε την πρόσληψη του νερού παρά να στερούμαστε την απόλαυση της σοκολάτας.
Βήχας
Την εποχή την οποία διανύουμε, πολλά άτομα ταλαιπωρούνται από τον βήχα. Έρευνα παρουσιάζει την θεοβρωμίνη, που περιέχεται στο κακάο της σοκολάτας να έχει ισχυρή αντιβηχική δράση. Ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της θεοβρωμίνης απέναντι στον βήχα, ένα συχνό αντανακλαστικό προστασίας από ορισμένες καταστάσεις, πλην όμως σε μακροχρόνια βάση γίνεται κουραστικός και κουράζει τον ασθενή.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θεοβρωμίνη ήταν κατά 30% αποτελεσματικότερη εναντίον του επίμονου βήχα ακόμη και από την κωδεϊνη που σήμερα θεωρείται πολύ καλό αντιβηχικό φάρμακο, χωρίς να εμφανίζει παρενέργειες. Η δράση της θεοβρωμίνης είναι περιφερική και όχι στον εγκέφαλο, σταματώντας τη δράση του πνευμονογαστρικού νεύρου, υπεύθυνο για τον βήχα.
Σοκολάτα και παχυσαρκία
Τέλος, πρέπει να γίνει σαφές, ότι δεν υπάρχουν επιδημιολογικές έρευνες που να συσχετίζουν την σοκολάτα με την παχυσαρκία, παρόλο που 100 γραμμάρια σοκολάτας προσδίδουν περίπου 500 θερμίδες. Η θρεπτική της ετικέτα αποτελεί έναν οδηγό για την επιλογή της καλύτερης από θρεπτικής πλευράς σοκολάτας. Οπότε, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι όσο περισσότερο κακάο και λιγότερη ζάχαρη περιέχει τόσο πιο πολλές είναι οι ευεργετικές επιδράσεις της, για την υγεία μας. Καθώς επίσης, καλό είναι να κρατηθεί και το μέτρο στην κατανάλωση της, ώστε να επωφεληθούμε πλήρως από τις ευεργετικές της ιδιότητες.
Σοκολάτα και υγεία της καρδιάς
Η σοκολάτα πάντα θεωρούνταν μια γαστριμαργική πρόκληση για ευχαρίστηση, αλλά αυτό που περιόριζε την κατανάλωση της, ήταν η υψηλή της περιεκτικότητα σε λιπίδια 60-70% και κατ’ επέκταση σε θερμίδες. Σήμερα, γνωρίζουμε όμως, ότι το στεατικό οξύ, ένα κορεσμένο λιπίδιο, που περιέχεται κατά 35% στη σοκολάτα, έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει περιορισμένη απορρόφηση από το γαστρεντερικό σωλήνα, με αποτέλεσμα να έχει ουδέτερη δράση, μην επηρεάζοντας την ολική και LDL χοληστερίνη. Επίσης, η σοκολάτα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες (πολυφαινόλες), όπως οι κατεχίνες, επικατεχίνες και προκυανιδίνες.
Συγκριτικά, η μαύρη σοκολάτα (50 γραμ.) είναι πιο πλούσια σε πολυφαινόλες από το τσάι (240 ml) και το κρασί (140 ml)
Πρόσφατες μελέτες για τη δράση της μαύρης σοκολάτας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το κακάο, λόγω της περιεκτικότητας του σε φαινόλες, εμποδίζει την οξείδωση της LDL (κακή χοληστερίνη), 2 ώρες μετά την κατανάλωση της σε υγιείς οργανισμούς. Η οξείδωση της LDL χοληστερίνης είναι ένα από τα πρώτα στάδια δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας, αυξάνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Αυτό οφείλεται κυρίως στα φλαβονοείδή που περιέχει το κακάο, όπου μπορούμε να τα βρούμε και στα φρούτα, στο τσάι, στους ξηρούς καρπούς, αλλά και στο κόκκινο κρασί.
Σε πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στη Γερμανία διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν 7.5 γραμμαρίων σοκολάτα την ημέρα κατά μέσον όρο, είχαν 40% μικρότερο κίνδυνο να υποστούν καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με αυτούς που κατανάλωναν ελάχιστη ή καθόλου
Επίσης, η μαύρη σοκολάτα μειώνει την αρτηριακή πίεση και ενισχύει το μεταβολισμό της γλυκόζης με αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, τόσο σε υγιείς όσο και σε υπερτασικούς. Τα συστατικά της μαύρης σοκολάτας μειώνουν τη συγκέντρωση και συσσώρευση των αιμοπεταλίων, των οποίων η αυξημένη δραστηριότητα και συγκέντρωση συνδέεται με τη θρόμβωση και πιθανή ανάπτυξη αθηρωματικών βλαβών. Επιπρόσθετα, οι προκυανιδίνες της σοκολάτας μπορούν να μειώσουν την παραγωγή φλεγμονωδών κυτταροκινών, που είναι υπαίτιες για πολλές περιπτώσεις καρδιαγγειακών νόσων.
Τα ευεργετικά οφέλη της σοκολάτας λόγω της δράσης των αντιοξειδωτικών ουσιών μετριάζονται στη λευκή, λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας της σε κακαόμαζα, καθώς επίσης και της παρουσίας των πρωτεϊνών του γάλακτος που δημιουργούν σύμπλοκα με τα αντιοξειδωτικά συστατικά της, μειώνοντας την απορρόφηση τους.
Προκαλεί η σοκολάτα ημικρανίες; Μύθος ή Αλήθεια;
Επίσης, η κατανάλωση σοκολάτας έχει κατηγορηθεί λανθασμένα και για τις ημικρανίες. Για ένα ποσοστό των ημικρανιών, ενοχοποιούνται τα αμινοξέα τυραμίνη, φαινυλαλανίνη, που έχουν αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες καθώς και η καφεΐνη. Ωστόσο, στη σοκολάτα υπάρχουν σε μικρότερες ποσότητες σε σχέση με άλλα τρόφιμα όπως το κρασί, το τσάι και τα αναψυκτικά τύπου Cola. Πολύ συχνά, ο πονοκέφαλος οφείλεται από κάποια αφυδάτωση που έχει προκληθεί και επομένως είναι καλύτερο να αυξάνουμε την πρόσληψη του νερού παρά να στερούμαστε την απόλαυσή σοκολάτας.
Τι να κρατήσετε;
Φαίνεται καθαρά πως η σοκολάτα αποτελεί το καλύτερο δώρο τόσο για ερωτευμένους όσο και για μη ερωτευμένους. Όπως και να έχει αποτελεί ένα δώρο υγείας που δύσκολα κάποιος θα μπορέσει να αντισταθεί.
Θες να συζητήσουμε;
Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email ή μήνυμα στο messenger. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση στο newsletter του Diaitologos ή γίνε μέλος στο Facebook Page μου. Ακολούθησε με στο Instagram και μην ξεχάσεις να κάνεις subscribe στο Youtube !
