Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια συχνή διαταραχή του θυρεοειδούς, του μικρού αλλά σημαντικού αδένα που βρίσκεται στον λαιμό σου. Όταν ο θυρεοειδής σου υπολειτουργεί, δεν παράγει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τον μεταβολισμό, την ενέργεια και τη συνολική λειτουργία του σώματος σου.
Ας δούμε τι ακριβώς είναι ο υποθυρεοειδισμός, ποια είναι τα συμπτώματά του και πώς μπορείς να τον διαχειριστείς.
Ο θυροειδής σου, βρίσκεται στη βάση του λαιμού σου και έχει σχήμα πεταλούδας.
Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός;
Ο θυρεοειδής σου παράγει δύο βασικές ορμόνες: την Τ3 (τριϊωδοθυρονίνη) και την Τ4 (θυροξίνη). Αυτές οι ορμόνες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, δηλαδή το πόσο γρήγορα το σώμα σου καίει ενέργεια.
Για την ακρίβεια, η Τ3 είναι η ενεργή μορφή της Τ4.
Στον υποθυρεοειδισμό, αυτές οι ορμόνες βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε λειτουργία του σώματός σου.
Στην Ευρώπη το 0,2 έως 5,3% του πληθυσμού έχει διαγνωσμένο υποθυρεοειδισμό.
Σύμφωνα με το Springer Nature ο υποθυροειδισμός είναι 8-9 φορές συχνότερος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.
Διάβασε επίσης: Μεταβολισμός, τι είναι και πώς μετριέται; [ΟΔΗΓΟΣ]
Οι βασικές αιτίες του υποθυρεοειδισμού:
- Νόσος Hashimoto: Αυτοάνοση διαταραχή όπου το σώμα σου επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα.
- Ιώδιο: Ελλιπής πρόσληψη ιωδίου, το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
- Χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς: Εάν έχεις αφαιρέσει μέρος ή όλο τον θυρεοειδή σου.
- Ακτινοβολία: Θεραπείες στον λαιμό ή στο κεφάλι.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως το λίθιο, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Η υπερβολική πρόσληψη ιωδίου δεν είναι η λύση!
Όταν προσλαμβάνεις μεγάλη ποσότητα ιωδίου, ο θυροειδής σου για να αποφύγει την υπερέκκρισή των θυροειδικών ορμονών, αναστέλλει την παραγωγή τους, έτσι θα συνεχίσεις να έχεις χαμηλά επίπεδα των ίδιων. Το φαινόμενο αυτό λέγεται Wolff-Chaikoff.
Υποθυρεοειδισμός, Ποια τα Συμπτώματα;
Τα συμπτώματα συχνά εξελίσσονται αργά και μπορεί να τα αποδώσεις σε άλλες αιτίες. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα είναι:
- Κούραση: Νιώθεις μονίμως εξαντλημένος, ακόμα και αν κοιμάσαι καλά.
- Αύξηση βάρους: Παρά την ίδια διατροφή και άσκηση, μπορεί να παρατηρήσεις ανεξήγητη αύξηση βάρους.
Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή Miller του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι, Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός μειώνεται στα άτομα με υποθυρεοειδισμό έως και 40%.
- Ξηρό δέρμα και μαλλιά: Το δέρμα σου μπορεί να είναι τραχύ, ενώ τα μαλλιά να πέφτουν ή να είναι αδύναμα.
- Κατάθλιψη: Η διάθεσή σου μπορεί να είναι πεσμένη χωρίς εμφανή λόγο.
- Προβλήματα μνήμης: Δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς ή να θυμηθείς πράγματα.
- Δυσκοιλιότητα: Οι αλλαγές στον μεταβολισμό επηρεάζουν την πέψη.
Διάβασε Επίσης:Δυσκοιλιότητα: Πώς να την αντιμετωπίσεις [ΟΔΗΓΟΣ]
Γιατί μερικοί δεν κρυώνουν τον Χειμώνα και άλλοι παγώνουν την Άνοιξη;
Χάρη στον μειωμένο μεταβολισμό, εάν έχεις υποθυρεοειδισμό είναι πιθανό να νιώθεις το κρύο περισσότερο από τους γύρο σου.
Αντιθέτως, στον υπερθυρεοειδισμό, τα άτομα έχουν αυξημένο μεταβολισμό και ζεσταίνονται πιο εύκολα από τους γύρο τους.
Φυσικά δεν σημαίνει πως κάθε άτομο που κρυώνει έχει υποθυρεοειδισμό, αλλά θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη.
Υποθυρεοειδισμός, Πως γίνεται η Διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με εξετάσεις αίματος που μετρούν τα επίπεδα της TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη) και των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4).
Υψηλή TSH με χαμηλά επίπεδα Τ3 και Τ4 συνήθως υποδηλώνει υποθυρεοειδισμό
Γιατί αυτό;
Η TSH παράγεται από την υπόφυση (ένα σημείο του εγκεφάλου), και σηματοδοτεί τον θυροειδή να παράξει θυροειδικές ορμόνες.
Όταν τα επίπεδα των θυροειδικών ορμονών είναι χαμηλά, ο εγκέφαλος παράγει μεγάλη ποσότητα TSH για να μπορέσει να φέρει τα φέρει στα επιθυμητά.
Σε περίπτωση όμως που:
- Υπάρχει βλάβη στον θυροειδή
- Δεν υπάρχει επαρκής ιώδιο
- Υπάρχει κάποια σχετιζόμενη αυτοάνοση πάθηση (π.χ. Hashimoto)
Τότε ο θυροειδής δεν μπορεί να παράγει περαιτέρω θυροειδικές ορμόνες T3 και Τ4 ενώ η TSH συνεχίζει να συσσωρεύεται.
Ο γιατρός σου μπορεί επίσης να ζητήσει αντισώματα για να εντοπίσει αυτοάνοσες αιτίες, όπως η νόσος Hashimoto.
Πώς επηρεάζει τη ζωή σου ο Υποθυρεοειδισμός
Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
- Καρδιακές παθήσεις
- Yπογονιμότητα
- Μυξοίδημα (σοβαρή μορφή υποθυρεοειδισμού αν αφεθεί για καιρό).
Όμως, με τη σωστή θεραπεία και διατροφική διαχείριση, μπορείς να ζήσεις μια απόλυτα φυσιολογική ζωή!
Διάβασε επίσης: Υψηλή Αρτηριακή Πίεση (Υπέρταση) και Διατροφή [ΟΔΗΓΟΣ]
Η Καρδιολογική Εταιρεία της Αμερικής συνιστά να ρυθμιστεί πλήρως ο θυροειδής για την υγεία της Καρδιάς.
Υποθυρεοειδισμός, Θεραπεία και Διαχείριση
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνει κυρίως τη χορήγηση συνθετικής θυροξίνης (λεβοθυροξίνη), η οποία αντικαθιστά την έλλειψη της ορμόνης Τ4.
Η δόση προσαρμόζεται από τον γιατρό σου ανάλογα με τα επίπεδα των ορμονών σου και τις ανάγκες του σώματός σου.
Παράλληλα, η διατροφή και ο τρόπος ζωής σου παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της κατάστασης. Πάμε να δούμε αυτά τα δύο κομμάτια ένα-ένα.
Ιώδιο και Θυροειδής: Το Καύσιμο
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Εάν υπάρχει έλλειψη, ο θυρεοειδής σου δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά, οδηγώντας σε προβλήματα όπως ο υποθυρεοειδισμός. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι περίπου 150 μικρογραμμάρια για ενήλικες.
Πηγές
- Θαλασσινά (ψάρια όπως ο μπακαλιάρος και ο σολομός)
- Φύκια (2-3 φύλλα την ημέρα, όχι παραπάνω καθώς περιέχουν βαρεά μέταλλα και πολύ ιώδιο)
- Ιωδιούχο αλάτι
Δεν είναι όλα τα φύκια ίδια
Η παραπάνω σύσταση για τα φύκια ισχύει για τους περισσότερους τύπους φυκιών όπως είναι και τα φύκια nori τα οποία συναντάς στο σούσι.
Για πιο συμπυκνωμένα φύκια (π.χ. kombu ή wakame): Προτείνεται κατανάλωση 1-2 φορές την εβδομάδα (1-2 γρ. την φορά) και όχι σε καθημερινή βάση, καθώς περιέχουν πολύ περισσότερο ιώδιο όπου μπορεί να δημιουργήσει το σύνδρομο
Πίνακας Περιεκτικότητας Ιωδίου σε Τρόφιμα
| Τρόφιμο | Ποσότητα | Περιεκτικότητα σε ιώδιο (μg) |
| Μπακαλιάρος | 100 γρ. | 99 μg |
| Σολομός | 100 γρ. | 14-60 μg |
| Φύκια Nori | 2-3 φύλλα (2 γρ.) | 35-70 μg |
| Φύκια Wakame | 1 γρ. (αποξηραμένο) | 150-300 μg |
| Φύκια Kombu | 1 γρ. (αποξηραμένο) | 1.500-2.500 μg |
| Ιωδιούχο Αλάτι | 1 γρ. | 77 μg |
| Ιωδιούχο Αλάτι | 5 γρ. (1 κ.γ.) | 385 μg |
Πηγή: USDA
Σελήνιο και Υποθυρεοειδισμός: Η Ασπίδα
Το σελήνιο βοηθά στην προστασία του θυρεοειδούς από την οξειδωτική φθορά. Εκτός αυτού, είναι απαραίτητη για την μετατροπή της θυροξίνης (Τ4) στην ενεργή μορφή της, την τριιωδοθυρονίνη (Τ3).
Πηγές
- Βραζιλιάνικα καρύδια (2-3 την ημέρα αρκούν).
- Ψάρια και θαλασσινά.
- Κρέας, αυγά, δημητριακά ολικής άλεσης.
Ψευδάργυρος, Σίδηρος και Υποθυρεοειδισμός: Το δίδυμο για παραγωγή Ορμονών
Η έλλειψη ψευδαργύρου και σιδήρου μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
Πηγές ψευδαργύρου
- Κρέας, πουλερικά, οστρακοειδή.
- Σπόροι κολοκύθας, ξηροί καρποί.
Πηγές σιδήρου
- Κόκκινο κρέας, συκώτι.
- Όσπρια (φακές, ρεβίθια), πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Συνδύασε τις φυτικές πηγές σιδήρου με πηγή βιταμίνης C.
Ο μη αιμικός σίδηρος, αυτός που βρίσκεται στις φυτικές πηγές σιδήρου δηλαδή, δεν απορροφάται καλά από το σώμα σου. Για αυτό, εάν τον συνδυάσεις με πηγές βιταμίνης C όπως θα ήταν τα ωμά λαχανικά, το λεμόνι ή ίσως το πορτοκάλι, τότε θα αυξηθεί η απορρόφηση του!
Τροφές που Θέλουν Προσοχή στον Υποθυρεοειδισμό
Κραμβοειδή λαχανικά
Τα κραμβοειδή λαχανικά, ή αλλιώς σταυρανθή όπως είναι:
- Το μπρόκολο
- To λάχανο
- Τo κουνουπίδι
- Tα λαχανάκια Βρυξελλών
Περιέχουν γοϊτρογόνες (goitrogens) ουσίες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση του ιωδίου αν καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες.
Σόγια
Καθώς μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της θυροξίνης (Τ4), ειδικά αν λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή. Κατανάλωσέ τη με μέτρο και μακριά από τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής.
Πως να τρως το μπρόκολο σου Ήσυχος
Tο μαγείρεμα μειώνει την επίδρασή των γοϊτρογόνων, οπότε προτίμησε το βράσιμο και συγκεκριμένα βράστα καλά.
Τρόπος ζωής και Υποθυρεοειδισμός
Ασκήσου τακτικά!
Η άσκηση, ακόμη και πιο ήπιας μορφής όπως το περπάτημα, η γιόγκα ή οι χαλαρές πιλάτες, μπορεί να σε βοηθήσει με την διαχείριση βάρους και αύξηση του μεταβολισμού σου ενώ ταυτόχρονα σου μειώνει το αίσθημα κούρασης σιγά σιγά.
Διάβασε επίσης: Άσκηση: Πόσο ρόλο παίζει στο Αδυνάτισμα; [ΟΔΗΓΟΣ]
Κοιμήσου Επαρκώς
Ο καλός ύπνος εκτός από το ότι βοηθά στην αποκατάσταση της ενέργειάς σου, είναι σημαντικός για την σωστή ρύθμιση των ορμονών.
Διάβασε επίσης: Ύπνος και Διαχείριση Βάρους [ΟΔΗΓΟΣ]
Μείωσε το στρες
Θα μου πεις… τι σού είπα τώρα ε;
Το χρόνιο στρες μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Δοκίμασε τεχνικές χαλάρωσης, όπως διαλογισμό ή βαθιές αναπνοές.
Υποθυρεοειδισμός & Μύθοι
Πάμε να δούμε μερικούς από τους πιο γνωστούς μύθους που ακούγονται όσον αφορά τον υποθυρεοειδισμό.
Δεν μπορείς να χάσεις βάρος με Υποθυρεοειδισμό
Σε ένα άτομο με αρρύθμιστο θυροειδή αλλά όχι εντελώς παραμελημένο, οι ενεργειακές ανάγκες της ημέρας μειώνονται κατά 10-15%. Το οποίο μεταφράζεται περίπου σε 200-300 θερμίδες.
Για να σου πω με τι αντιστοιχεί ώστε να στο κάνω πιο πρακτικό, πάμε να δούμε με τι αντιστοιχούν αυτές οι θερμίδες:
Παραδείγματα τροφίμων που αντιστοιχούν σε 200-300 θερμίδες
| Τρόφιμο/Ρόφημα | Ποσότητα | Θερμίδες |
| Ξηροί καρποί (αμύγδαλα/καρύδια) | 30 γρ. (1 μικρή χούφτα) | ~200 |
| Πατατάκια | 40 γρ. (2 χούφτες) | ~210 |
| Σοκολάτα γάλακτος | 40 γρ. | ~220 |
| Αναψυκτικό με ζάχαρη | 1 κουτάκι (330 ml) | ~140 |
| Μαγιονέζα | 2 κουταλιές της σούπας | ~200 |
| Καφές latte με πλήρες γάλα | 350 ml | ~180 + 20 ανά κ.γ. ζάχαρης |
| Κοκτέιλ (π.χ. μοχίτο) | 1 ποτήρι | ~200 |
Πηγή: USDA, Nutritionix
Παραδείγματα δραστηριοτήτων για καύση 200-300 θερμίδων
| Δραστηριότητα | Διάρκεια | Θερμίδες (για 70 κιλά) |
| Γρήγορο περπάτημα (6 km/h) | 40 λεπτά | ~200 |
| Τρέξιμο (9 km/h) | 30 λεπτά | ~300 |
| Ποδηλασία (μέτρια ένταση) | 30 λεπτά | ~250 |
| Κολύμπι (μέτρια ένταση) | 30 λεπτά | ~220 |
| Αερόβια γυμναστική/χορός | 45 λεπτά | ~300 |
| Βαριά δουλειά στο σπίτι | 1 ώρα | ~200 |
Καταλαβαίνεις λοιπόν πως εάν αφαιρέσεις από την διατροφή σου που υπάρχει στον πάνω πίνακα, ή/και προσθέσεις κάποια από τις φυσικές δραστηριότητες που υπάρχουν στον κάτω πίνακα, ξαφνικά η απώλεια βάρους θα γίνει πολύ πιο εφικτή.
Θυμήσου πως μιλάμε για αρρύθμιστο υποθυρεοειδισμό, καθώς εάν τον έχεις ρυθμισμένο, τότε η διαφορά θερμίδων θα είναι από 0 έως 80!
Πρέπει να Αποφεύγεις την Σόγια
Η σόγια μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της φαρμακευτικής αγωγής (λεβοθυροξίνης) αν καταναλωθεί πολύ κοντά στη λήψη του φαρμάκου.
Επομένως, δεν χρειάζεται πλήρης αποφυγή, αλλά σωστός χρονισμός!
Πρέπει να Αποφύγεις το Ιώδιο
Το ιώδιο όπως είδαμε είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών, και η έλλειψή του μπορεί να επιδεινώσει τον υποθυρεοειδισμό.
Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου (συνήθως το καταφέρνεις μόνο μέσω συμπληρωμάτων ή συμπυκνωμένων φυκιών) μπορεί επίσης να φανεί επιβλαβής.
Αν πάρεις χάπια, θα διορθωθεί σε μια μέρα
Η θεραπεία χρειάζεται χρόνο για να ισορροπήσουν τα επίπεδα των ορμονών σου.
Συμπερασματικά
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια χρόνια κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή σου, αν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί σωστά.
Ωστόσο, με τη βοήθεια των φαρμάκων, μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής, μπορείς να διαχειριστείς την κατάστασή σου αποτελεσματικά χωρίς να θυσιάσεις από την ποιότητα ζωής.
Μπορώ να σε Βοηθήσω
Εάν υποψιάζεσαι ότι μπορεί να έχεις υποθυρεοειδισμό ή αν ήδη έχεις διαγνωστεί, μην ξεχνάς ότι η συνεργασία με τον γιατρό και τον επαγγελματία Διατροφολόγο σου είναι το κλειδί για να βρεις την ισορροπία.
Για αυτό, μπορείς να έρθεις στο Γραφείο μου στο Παγκράτι, ή μπορούμε να τα πούμε διαδικτυακά με τις online συνεδρίες, καθώς επίσης και στον χώρο σου με την υπηρεσία Κατ’ οίκον Συνεδρίες.
Θες να συζητήσουμε;
Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email ή μήνυμα στο messenger. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση στο newsletter του Diaitologos ή γίνε μέλος στο Facebook Page μου. Ακολούθησε με στο Instagram και μην ξεχάσεις να κάνεις subscribe στο You
